ΚΑΠΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Όπως προβλέπεται και από σχετικές Ευρωπαϊκές Οδηγίες, οι τιμές πώλησης των τσιγάρων στην Ελλάδα, καθώς και άλλων χωρών, θα πρέπει σταδιακά να αυξηθούν και να εξομοιωθούν σύμφωνα με τις τιμές πώλησης τσιγάρων των βορείων Ευρωπαϊκών χωρών.

Απώτερος στόχος των Οδηγιών αυτών είναι η σταδιακή μείωση του καπνίσματος λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών πώλησης των τσιγάρων, εφόσον τα φορολογικά έσοδα από την αύξηση του Ε.Φ.Κ. θα υπερκαλύπτουν την όποια μείωση του καπνίσματος. Δηλαδή τα φορολογικά έσοδα των κρατών μελών της Ε.Ε. θα παρουσιάζουν αύξηση παρά τη μείωση της κατανάλωσης.

Με αυτή τη λογική και παρά της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, το Υπουργείο Οικονομικών θέλησε να σπρώξει τις τιμές των τσιγάρων σε πολύ υψηλά επίπεδα δια μέσου της αύξησης του Ε.Φ.Κ. και να εισπράξει πολύ περισσότερα έσοδα απ’ ότι εισέπραττε. Και όλα αυτά παρά του γεγονότος πως η χώρα μας είχε διασφαλίσει περίοδο προσαρμογής από την Ε.Ε. μέχρι το 2017, για την αύξηση του Ε.Φ.Κ πάνω από το 57%.

Το Υπουργείο Οικονομικών και λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας, έσπευσε σε υπέρμετρες αυξήσεις του Ε.Φ.Κ. φτάνοντας το 67% συν τις δύο αυξήσεις το Φ.Π.Α., καταλαμβάνοντας μία από τις πρώτες θέσεις χωρών της Ε.Ε. με υψηλό Ε.Φ.Κ.

Όπως αποδείχθηκε, το Υπουργείο Οικονομικών, λογάριαζε χωρίς τον “ξενοδόχο”, όταν δεν μέτρησε σωστά τόσο την συμπεριφορά του καταναλωτή, όσο και την δυνατότητα απορρόφησης της αύξησης του Ε.Φ.Κ. από τις καπνοβιομηχανίες και στις δικιές μας πλάτες, προτιμώντας να συγκρατήσουν τις τιμές και επενδύοντας σε μερίδια αγοράς προκειμένου να μην έχουν κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων σε ενδεχόμενη μεγάλη αύξηση των τιμών. Άλλωστε όπως προβλέπεται οι εταιρείες είναι αυτές που καθορίζουν τις τιμές πώλησης των προϊόντων τους.

Η πολιτική αυτή αποδείχθηκε αδιέξοδη, όταν και τα φορολογικά έσοδα δεν αυξήθηκαν, τουλάχιστον στους επιθυμητούς στόχους και στο δίκτυο παραγωγής και εμπορίας καπνικών προϊόντων δημιούργησε τεράστια οικονομικά προβλήματα, με πρώτο το δίκτυο λιανικής πώλησης το οποίο σήμερα καταρρέει.

Έγκαιρα επισημάνθηκε η λάθος πολιτική στους παράγοντες του Υπουργείου Οικονομικών από ανθρώπους των κλάδων που εμπλέκονται στο καπνικό, αλλά το Υπουργείο περίμενε τα πολυπόθητα φορολογικά έσοδα τα οποία δεν ήρθαν ποτέ.

Σήμερα, μετά από μήνες συζητήσεων και με πολλά σημεία λιανικής να έχουν βάλει λουκέτο, το Υπουργείο ψάχνει να βρει λύση στο πρόβλημα που το ίδιο δημιούργησε.

Ωστόσο, για να υπάρξει ουσιαστική λύση, ένα εκ’ των δύο πραγμάτων θα πρέπει να συμβεί:

α) Να γίνει γενναία μείωση του Ε.Φ.Κ. φτάνοντας στο 60% από το 67% που είναι σήμερα.

β) Οι εταιρείες να προβούν σε επίσης γενναία αύξηση των τιμών πώλησης των τσιγάρων, φτάνοντας πάνω από 5,00€ τα λεγόμενα ακριβά σήματα και όχι λιγότερο από 3,80€ τα λεγόμενα φθηνά σήματα.

Στην πρώτη περίπτωση θα προκύψει απώλεια φορολογικών εσόδων, τα οποία δεν είναι διατεθειμένο το Υπουργείο να απολέσει.

Ο Υπουργός Οικονομικών, έχει δηλώσει κατηγορηματικά, πως δεν προτίθεται να χάσει έστω και 1€ από τα φορολογικά έσοδα, φερόμενα ως προσαυξημένα κατά 8% σε σχέση με του αντίστοιχους περσινούς μήνες, μετά την υπέρμετρη αύξηση του Ε.Φ.Κ. και της ανατίμησης των σημάτων κατά 0,60 λεπτών, τουλάχιστον στην Πλέον Ζητούμενη Τιμή.

Στην δεύτερη περίπτωση με δεδομένη την οικονομική κρίση και την δραματική μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα επέφερε κατακόρυφη πτώση των πωλήσεων με ίδια σχεδόν αποτελέσματα με τα σημερινά.

Η όποια μικρότερη ανατίμηση θα ήταν ανώφελη, όταν η συνολική φορολογική επιβάρυνση φτάνει το 85,7% επί της τιμής πώλησης, και κατά συνέπεια πάλι το 85,7% της όποιας ανατίμησης θα ήταν και πάλι φόρος. Δηλαδή σε κάθε 0,10 λεπτά ανατίμησης τα 0,0857 θα ήταν και πάλι φόρος και μόνο το 0,0143 θα ήταν υπέρ του δικτύου (καπν/νία – χονδρέμπορου- λιανοπωλητή).

Το συγκεκριμένο πρόβλημα, όπως καταλαβαίνεται, δεν είναι απλό. Χρειάζεται γνώση του ζητήματος και πολιτική βούληση.

Σύμφωνα με οικονομοτεχνική μελέτη που καταθέσαμε στο Υπουργείο, η χρυσή τομή βρίσκεται στο ενδιάμεσο των δύο παραπάνω περιπτώσεων για να προκύψει ουσιαστική λύση. Δηλαδή, για να μείνουν σταθερά τα φορολογικά έσοδα και να προκύψει κέρδος για το δίκτυο, θα πρέπει η όποια μείωση του Ε.Φ.Κ. να συνοδεύεται με ταυτόχρονη μικρή ανατίμηση των σημάτων, με κίνδυνο πάντα την περεταίρω μεταστροφή των καπνιστών σε φθηνότερα ή ακόμη και σε λαθραία σήματα.

Δηλαδή έχουμε μια “πίτα” από την οποία κανείς δεν θέλει να χάσει.

Το όποιο κέρδος για τους λιανοπωλητές από πού θα προκύψει;

Με δεδομένο πως τα κέρδη των εταιρειών μειώθηκαν κατά 30% περίπου και των λιανοπωλητών κατά 67%, από πού θα προκύψει όφελος;

Από τα φορολογικά έσοδα ή από τους καταναλωτές μετά από ανατίμηση των σημάτων;

Και μην ξεχνάμε την δραματική μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και στην προκειμένη περίπτωση των καπνιστών.

Σύμφωνα με την πρόταση του Υπουργείου, τη μείωση κατά δύο μονάδες του Ε.Φ.Κ., από 67% σε 65% και με την ταυτόχρονη ανατίμηση των σημάτων κατά 0,20€, πάλι αυξάνει τα φορολογικά έσοδα λόγω της ανατίμησης, κατά περίπου 1,7% . Αντί να προκύψει λύση στη δραματική μείωση των εσόδων του δικτύου, το Υπουργείο Οικονομικών προσδοκά για εκ’ νέου αύξηση των φορολογικών εσόδων!!!

Σύμφωνα με την οικονομοτεχνική μελέτη που καταθέσαμε, προκύπτει πως ακόμη και στο 63% αν κατεβάσει τον Ε.Φ.Κ., δεν επηρεάζονται τα σημερινά φορολογικά έσοδα. Έτσι θα προέκυπτε ακόμη καλύτερη λύση για το δίκτυο, όταν με την πρότασή του το Υπουργείο δεν λύνει το πρόβλημα, απλώς παραχωρεί “ψίχουλα”.

Υπό το βάρος πρόωρων απεργιακών κινητοποιήσεων, στις 26 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε, υποτίθεται, η καθοριστικής σημασίας συνάντηση, όπου θα γνωστοποιούνταν και οι οριστικές αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών. Παρ’ όλα αυτά για μία ακόμη φορά, ο Υφυπουργός κ. Δ. Κουσελάς, χωρίς ουσιαστικά να πει τίποτα ως προς το αίτημά μας, πολύ έξυπνα αγόρασε χρόνο μεταθέτοντας την όποια λύση για μετά τις επικείμενες εκλογές.

Ωστόσο οι επαφές απ’ όλες τις πλευρές συνεχίζονται με τους παράγοντες του Υπουργείου, πιέζοντας ο καθένας από μέρος του για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν.

Μένει να δούμε τις οριστικές αποφάσεις και τι θα σημαίνουν για τον κλάδο μας.