Το λόμπι του καπνού

Του Χαράλαμπου Μπελιά

Μάχη στην Ε.Ε. για να εμποδιστεί ο εντοπισμός των λαθραίων τσιγάρων.

Τις μεθοδεύσεις των καπνοβιομηχανιών για να ελέγχουν οι ίδιες τα συστήματα καταπολέμησης του λαθρεμπορίου καπνικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ενωση καταδεικνύει με πρόσφατο ρεπορτάζ του το πρακτορείο Reuters. 

Με τίτλο «Οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες προετοιμάζονται, καθώς οι κοινοτικοί κανόνες προβλέπουν την παρακολούθηση του κάθε τσιγάρου», το ρεπορτάζ, ούτε λίγο ούτε πολύ, σκιαγραφεί τις προσπάθειες των καπνοβιομηχανιών να μην χάσουν από τα χέρια τους τον έλεγχο της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης προϊόντων καπνού. 

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «ένα μηχάνημα στο εργοστάσιο της British American Tobacco χρειάζεται μόλις τρία λεπτά για να φορτώσει 4 εκατομμύρια τσιγάρα σε ένα φορτηγό στη Βόρεια Βαυαρία, αλλά χρειάζεται πολύς περισσότερος χρόνος για να επιβεβαιώσει κανείς ότι τα τσιγάρα αυτά πράγματι καταλήγουν εκεί που πρέπει».

Ετσι, η Ε.Ε. ζητά από τις καπνοβιομηχανίες να κάνουν περισσότερα ως προς τον εντοπισμό και την ιχνηλάτηση των προϊόντων τους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της τεράστιας «μαύρης αγοράς» και, εντέλει, να αποτραπούν μερικοί από τους 700.000 θανάτους ανά έτος στην Ε.Ε. που σχετίζονται με το κάπνισμα. 

Η νέα νομοθεσία

Η νομοθεσία, η οποία θα τεθεί σε πλήρη ισχύ μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, προβλέπει -μεταξύ άλλων- την πλήρη εφαρμογή συστημάτων τα οποία θα παρακολουθούν κάθε πακέτο από τη γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο μέχρι το ράφι του σημείου πώλησης, καθώς και όλα τα στάδια από όπου περνά ένα πακέτο, με λεπτομέρειες όπως ο χρόνος και ο τόπος παραγωγής, η προβλεπόμενη αγορά, τα ονόματα των αγοραστών και τα αρχεία πληρωμών.

Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα. Μεγάλες καπνοβιομηχανίες, όπως Philip Morris International, British American, Japan Tobacco και η Imperial Tobacco χρησιμοποιούν ήδη ένα σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού που ονομάζεται Codentify, το οποίο αναπτύχθηκε από τη Philip Morris, και δεν επιθυμούν να προσθέσουν συστήματα τρίτων στις τεραστίων διαστάσεων δραστηριότητές τους, μέσω των οποίων διαχειρίστηκαν πάνω από 2 τρισεκατομμύρια τσιγάρα πέρυσι.

Την ίδια στιγμή, οι επικριτές της καπνοβιομηχανίας λένε ότι το Codentify δεν είναι αρκετά καλό, διότι εστιάζει υπερβολικά στην παραγωγή και δεν αποθηκεύει, ούτε παρακολουθεί, τους κωδικούς των προϊόντων. 

Σύμφωνα με την Αν Γκίλμορ, διευθύντρια της ερευνητικής ομάδας για τον έλεγχο του καπνού στο Πανεπιστήμιο του Bath, «το Codentify δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι βάζει τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα». 

Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με το Reuters,το 2012 η Philip Morris δώρισε 15 εκατ. ευρώ (20,42 εκατ. δολ.) στην Interpol για να τη βοηθήσει να καταπολεμήσει τη «μαύρη αγορά». Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η βοήθεια από την καπνοβιομηχανία τής επιτρέπει να διατηρεί την επιρροή της στις κυβερνήσεις και τους δημόσιους φορείς. 

Επιπροσθέτως, το 2004 η παραγωγός των Marlboro, Philip Morris, σύναψε συμφωνία αξίας 1,25 δισ. δολ. με τις ρυθμιστικές Αρχές της Ε.Ε. για τον τερματισμό της νομικής διαμάχης σχετικά με τον ρόλο της στο λαθρεμπόριο τσιγάρων. 

Η Japan Tobacco, παραγωγός των brands Winston και Camel, έκανε παρόμοιο διακανονισμό το 2007, και η BAT και η Imperial, ο παραγωγός των Gauloises, κατέληξαν επίσης σε εκούσιες συμφωνίες με τις ρυθμιστικές Αρχές της Ε.Ε. το 2010. Συνολικά κατέβαλαν περίπου 2 δισ. δολ.

Στο αντίποδα υπάρχουν εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογίες ταυτοποίησης όπως η ελβετική SIPCA, η οποία χρησιμοποιεί ένα πρόγραμμα εντοπισμού προϊόντων καπνού στη Βραζιλία και το Μαρόκο, ή η De La Rue της Βρετανίας, η οποία κατασκευάζει χαρτονομίσματα και διαβατήρια, ενώ παρέχει συστήματα ταυτοποίησης μαζί με λύσεις παρακολούθησης και εντοπισμού που περιλαμβάνουν φορολογικές ταινίες.

Πηγή: www.euro2day.gr