Εκρηκτικές διαστάσεις έχει λάβει το λαθρεμπόριο τσιγάρων, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στη λειτουργία της νόμιμης αγοράς και ζημίες πολλών εκατομμυρίων ευρώ στα δημόσια έσοδα από φόρους που δεν εισπράττονται. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, περίπου ένα στα τρία πακέτα που καταναλώνονται στη χώρας μας πωλείται στη «μαύρη αγορά», ενώ έξαρση παρατηρείται και στην παράνομη διακίνηση χύμα καπνού στις λαϊκές αγορές και στο διαδίκτυο.
Του Γιώργου Μανέττα
gmanettas@pegasus.gr
gmanettas@pegasus.gr
«Τα λαθραία τσιγάρα είναι πλέον η δεύτερη επιλογή των καταναλωτών. Επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των λαθραίων έχει φθάσει στο 25%, ενώ εμείς εκτιμούμε ότι ένα στα τρία πακέτα πωλείται πλέον στη μαύρη αγορά». Με αυτά τα λόγια άνθρωποι της αγοράς περιγράφουν την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά και τις διαστάσεις που έχει πλέον λάβει το λαθρεμπόριο τσιγάρων στη χώρα μας. Εξαρση σημειώνει και η παράνομη διακίνηση χύμα καπνού, ο οποίος διατίθεται κατά κόρον στις λαϊκές αγορές αλλά και από το διαδίκτυο! Το πιο ανησυχητικό απ' όλα είναι η κλιμάκωση του φαινομένου και οι προοπτικές του, με δεδομένο ότι η ύφεση θα συνεχίσει να συρρικνώνει το εισόδημα των καταναλωτών και να στρέφει τους καπνιστές σε φθηνότερες λύσεις, ακόμη και αν πρέπει να παρανομήσουν.
Σύμφωνα με την έκθεση STAR της KPMG που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο, περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια παράνομα τσιγάρα καταναλώθηκαν στην Ελλάδα το 2012, σημειώνοντας αύξηση 16% σε σχέση με το 2011 και 330% σε σχέση με το 2008! Υπολογίζεται πως τα παράνομα τσιγάρα στο τέλος του 2012 ανήλθαν στο 13,4% της κατανάλωσης από 10,1% το 2011, παρουσιάζοντας τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ε.Ε. μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιταλία.
Κατανάλωση
Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση στη νόμιμη αγορά συνεχίζει να υποχωρεί με διψήφιους ρυθμούς (περίπου 10%), εντείνοντας τον προβληματισμό για το μέλλον του κλάδου καπνού.
Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση στη νόμιμη αγορά συνεχίζει να υποχωρεί με διψήφιους ρυθμούς (περίπου 10%), εντείνοντας τον προβληματισμό για το μέλλον του κλάδου καπνού.
Την τριετία 2010-2012 η κατανάλωση υποχώρησε κατά 35% και χιλιάδες περίπτερα και καπνοπωλεία αναγκάστηκαν να κατεβάσουν ρολά, ενώ από την αρχή του 2013 μόνο στον νομό Θεσσαλονίκης έχουν κλείσει περίπου 1.250 σημεία. Η ζημία για τα δημόσια ταμεία είναι τεράστια καθώς, σύμφωνα με εκτιμήσεις μεγάλης καπνοβιομηχανίας, οι απολεσθέντες φόροι άγγιξαν τα 430 εκατ. ευρώ το 2012, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία που γνωστοποίησε σχετικά πρόσφατα ο γενικός γραμματέας Διαφάνειας του υπουργείου Δικαιοσύνης, οι απώλειες φθάνουν σήμερα στα 800 εκατ. ευρώ, σε μια εποχή που το κράτος πασχίζει να μαζέψει έσοδα στα ταμεία του κράτους και να καλύψει τις μαύρες τρύπες που δημιουργούνται στον προϋπολογισμό.
Είναι ενδεικτικό πως για κάθε 10 τόνους παράνομου χύμα καπνού που διατίθενται στην αγορά το ελληνικό δημόσιο χάνει 2 εκατ. ευρώ σε φόρους.
Δημόσια υγεία
Επιπτώσεις, όμως, υπάρχουν και στη δημόσια υγεία, καθώς από έγγραφο με επιστημονικές αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους (Χημική Υπηρεσία Σερρών), που εστάλη στη Γενική Γραμματεία Διαφάνειας, προκύπτει ότι σε λαθραία τσιγάρα διαπιστώθηκε υπέρβαση των νόμιμα αποδεκτών τιμών σε μονοξείδιο του άνθρακα μέχρι 100%, στην πίσσα 70% και τη νικοτίνη 15%.
Επιπτώσεις, όμως, υπάρχουν και στη δημόσια υγεία, καθώς από έγγραφο με επιστημονικές αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους (Χημική Υπηρεσία Σερρών), που εστάλη στη Γενική Γραμματεία Διαφάνειας, προκύπτει ότι σε λαθραία τσιγάρα διαπιστώθηκε υπέρβαση των νόμιμα αποδεκτών τιμών σε μονοξείδιο του άνθρακα μέχρι 100%, στην πίσσα 70% και τη νικοτίνη 15%.
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιείται καπνός χαμηλής ποιότητας και συχνά μόνο απορρίμματα (σκόνες και τρίμματα) και άλλα άχρηστα παραπροϊόντα της καπνοβιομηχανίας, με συνέπεια να γίνεται απαραίτητη η χρήση χημικών προσθέτων αγνώστου είδους και προέλευσης από τους παρασκευαστές των προϊόντων αυτών. Μάλιστα, τα λαθραία προϊόντα είναι συχνά επιβαρημένα ακόμα και με βαρέα μέταλλα, μη επιτρεπτά αγροτοχημικά προϊόντα και ξένες ύλες, ενώ τα φίλτρα που χρησιμοποιούνται, συνήθως, είναι κατώτερης ποιότητας από αυτά των νόμιμων προϊόντων.
Ηλεκτρονικό τσιγάρο
Την ίδια ώρα, εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εξελίξεις λαμβάνουν χώρα στην παγκόσμια καπνοβιομηχανία. Καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες σκληραίνουν τη στάση τους έναντι του καπνίσματος, υιοθετώντας αυστηρότερους κανόνες και εισάγοντας νέες απαγορεύσεις στους δημόσιους χώρους, οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες αποφάσισαν να επενδύσουν στην αγορά του ηλεκτρονικού τσιγάρου, η οποία αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς.
Την ίδια ώρα, εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εξελίξεις λαμβάνουν χώρα στην παγκόσμια καπνοβιομηχανία. Καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες σκληραίνουν τη στάση τους έναντι του καπνίσματος, υιοθετώντας αυστηρότερους κανόνες και εισάγοντας νέες απαγορεύσεις στους δημόσιους χώρους, οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες αποφάσισαν να επενδύσουν στην αγορά του ηλεκτρονικού τσιγάρου, η οποία αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς.
Σε πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times, αναφέρεται ότι η αγορά του ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι της τάξης του 1 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ και αποτελεί τον χώρο στον οποίο οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες θέλουν να αποκτήσουν παρουσία, προκειμένου να αντισταθμίσουν την πτώση των πωλήσεων του παραδοσιακού τσιγάρου.
Η εταιρεία Altria, που παράγει και διακινεί το Marlboro στις ΗΠΑ, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα κυκλοφορήσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ η Philip Morris International πρόκειται να επενδύσει 1 δισ. στην ανάπτυξη και κυκλοφορία ενός νέου τύπου καπνικού προϊόντος που θα περιέχει καπνό αντί για υγρό -όπως είναι τα συμβατικά ηλεκτρονικά τσιγάρα- ο οποίος όμως θα θερμαίνεται αντί να καίγεται παράγοντας συνεπώς λιγότερη πίσσα και καπνό.
Η κρίση «τροφοδοτεί» το λαθρεμπόριο
Η κρίση και η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στην έκρηξη του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Οι καπνιστές έχοντας λιγότερα χρήματα στη διάθεσή τους, προσπαθούν να βρουν φθηνότερες λύσεις τόσο στη νόμιμη όσο και στη μαύρη αγορά. Υπολογίζεται πως ένα πακέτο λαθραίων τσιγάρων πωλείται κατά μέσο όρο περίπου 1 ευρώ, όταν τα επώνυμα είναι το λιγότερο πάνω από 2 ευρώ και ως εκ τούτου αποτελεί ισχυρό κίνητρο ειδικά για τους νέους και άνεργους να στραφούν σε αυτά.
Η κρίση και η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στην έκρηξη του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Οι καπνιστές έχοντας λιγότερα χρήματα στη διάθεσή τους, προσπαθούν να βρουν φθηνότερες λύσεις τόσο στη νόμιμη όσο και στη μαύρη αγορά. Υπολογίζεται πως ένα πακέτο λαθραίων τσιγάρων πωλείται κατά μέσο όρο περίπου 1 ευρώ, όταν τα επώνυμα είναι το λιγότερο πάνω από 2 ευρώ και ως εκ τούτου αποτελεί ισχυρό κίνητρο ειδικά για τους νέους και άνεργους να στραφούν σε αυτά.
Επαγγελματίες του κλάδου επιρρίπτουν ευθύνες και στο κράτος, το οποίο -όπως λένε- δεν έχει δείξει την απαιτούμενη συνέπεια στην πάταξή του παρά τις εξαγγελίες και τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε από κοινού με φορείς του ιδιωτικού τομέα. «Σήμερα, λαθραία πωλούνται ?ελεύθερα? σε λαϊκές αγορές και πλατείες ακόμη και από το διαδίκτυο!», σημειώνει με έμφαση ο πρόεδρος της Ενωσης Καπνοπωλών, Ψιλικών και Ενοικιαστών Περιπτέρων Μακεδονίας Κώστας Ιακώβου και καταγγέλλει ότι παρά τις επανειλημμένες διαμαρτυρίες περιπτερούχων οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν κάνουν έγκαιρα τους αναγκαίους ελέγχους ή όταν προβαίνουν σε ελέγχους είναι αποσπασματικοί, με αποτέλεσμα οι λαθρέμποροι να συνεχίζουν ανενόχλητοι το καταστροφικό τους έργο.
Ελλειψη πόρων
Από την άλλη πλευρά, εκπρόσωποι της πολιτείας υποστηρίζουν ότι οι διωκτικές αρχές δεν έχουν επαρκείς πόρους στη διάθεσή τους και εντοπίζουν τη γενεσιουργό αιτία του φαινομένου, όχι μόνο στην κρίση και μείωση των εισοδημάτων, αλλά και στα τεράστια κέρδη που αφήνει το λαθρεμπόριο στις εγκληματικές οργανώσεις και στην ελλιπή ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις οικονομικές και κοινωνικές του επιπτώσεις.
Από την άλλη πλευρά, εκπρόσωποι της πολιτείας υποστηρίζουν ότι οι διωκτικές αρχές δεν έχουν επαρκείς πόρους στη διάθεσή τους και εντοπίζουν τη γενεσιουργό αιτία του φαινομένου, όχι μόνο στην κρίση και μείωση των εισοδημάτων, αλλά και στα τεράστια κέρδη που αφήνει το λαθρεμπόριο στις εγκληματικές οργανώσεις και στην ελλιπή ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις οικονομικές και κοινωνικές του επιπτώσεις.
πηγή: ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου