ΕΦΟΡΙΑ Έρχεται φωτιά και λαύρα...
Με αλλεπάλληλους «κανονιοβολισμούς» ετοιμάζεται να αποχαιρετίσει τον χρόνο (και να υποδεχθεί τον νέο) το υπουργείο Οικονομικών, προωθώντας σειρά φορολογικών νομοσχεδίων -ενδεχομένως και πάνω από τρία, αν κριθεί αναγκαίο-, υπό το βλέμμα των επικεφαλής της τρόικας, που τις τελευταίες ημέρες επέδειξαν αυξημένο ενδιαφέρον για το πεδίο της φορολογίας.
Του Γιώργου Παππού
Μάλιστα, όπως προέκυψε από την τελευταία τους συνάντηση με τον κ. Γ. Στουρνάρα, πέρα από τις τρέχουσες εξελίξεις στο πεδίο των εσόδων, ζήτησαν ενημέρωση για τις συζητήσεις που γίνονται αναφορικά με τα νέα φορολογικά νομοσχέδια και... παρήγγειλαν στον γ.γ. του ΚΕΠΥΟ σενάρια επί σεναρίων, έτσι ώστε να διαπιστώσουν αφενός αν είναι εφικτοί οι στόχοι για τη φοροδιαφυγή, αφετέρου αν μέσω των σχεδιαζόμενων διατάξεων επιτυγχάνεται η διεύρυνση της φορολογικής βάσης.
ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΦΠΑ
Το πλέον σίγουρο είναι ότι η κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων, συμπεριλαμβανομένου του αφορολογήτου, θα αλλάξει εκ θεμελίων και, σε συνδυασμό με την κατάργηση των φοροαπαλλαγών (που ζητά μετ’ επιτάσεως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο-ΔΝΤ), θα οδηγήσει σε σημαντικές επιβαρύνσεις, ακόμη και στα χαμηλότερα εισοδήματα.
Εν πολλοίς, η «μάχη» του οικονομικού επιτελείου για τη διατήρηση του αφορολογήτου (τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα, καθώς υπήρχε εξ αρχής πρόθεση να αυξηθεί στα 8.000 ευρώ) θα κριθεί από το εάν οι εκπρόσωποι των δανειστών μας πειστούν για την αποτελεσματικότητα των «εργαλείων» κατά της φοροδιαφυγής που είτε χρησιμοποιούνται ήδη είτε πρόκειται να θεσμοθετηθούν στα επικείμενα νομοσχέδια.
«Πρέπει να είμαστε αποτελεσματικοί, για να είμαστε πειστικοί ως προς τους στόχους", δήλωσε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υφυπουργός, κ. Γ. Μαυραγάνης, μετά τη συνάντηση του οικονομικού επιτελείου με την τρόικα, στη σκιά των ιδιαιτέρως απαιτητικών συστάσεων του ΔΝΤ, που φτάνουν ώς την πλήρη κατάργηση του αφορολογήτου, με αντικατάστασή του από μείωση φόρου με δικαιολογητικά και όριο περίπου τις 2.200 ευρώ, ώστε να καλυφθούν τα πολύ χαμηλά εισοδήματα.
Οι ανατροπές στην κλίμακα δεν περιορίζονται, όμως, στο αφορολόγητο, καθώς (ακόμη κι αν αυτό διασωθεί) θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες οι απώλειες λόγω της σχεδιαζόμενης μείωσης των φορολογικών κλιμακίων. Σήμερα, η φορολογική κλίμακα έχει οκτώ κλιμάκια και οκτώ συντελεστές, που ξεκινούν από το 10% και φτάνουν στο 45%, για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ. Απαίτηση της τρόικας είναι η κλίμακα να γίνει απλούστερη, άρα να μειωθούν τα κλιμάκια. Η... εξειδίκευση ήρθε από το ΔΝΤ και είναι στη λογική ότι τα κλιμάκια και οι συντελεστές δεν πρέπει να ξεπερνούν τα τέσσερα -και, μάλιστα, με κλιμάκωση από το 18% (για εισοδήματα έως 22.000 ευρώ) έως το 45% (για εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ), αλλά από το πρώτο ευρώ (αφού, σύμφωνα με τη λογική του Ταμείου, δεν πρέπει να υπάρχει αφορολόγητο).
ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
01. Ας πάρουμε για παράδειγμα εισόδημα 16.000 ευρώ: με βάση τη σημερινή κλίμακα, ο αναλογών φόρος διαμορφώνεται στα 1.420 ευρώ. Με τη νέα κλίμακα, ωστόσο, ο φόρος εκτινάσσεται στις 2.880 ευρώ, λόγω κατάργησης αφενός του αφορολογήτου και αφετέρου του χαμηλού συντελεστή 10% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ.
02. Ας δούμε τι γίνεται με εισόδημα 22.000 ευρώ. Σήμερα, ο αναλογών φόρος διαμορφώνεται στις 2.920 ευρώ. Με τη νέα κλίμακα, ωστόσο, ο φόρος εκτινάσσεται στις 3.960 ευρώ.
03. Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι επιβαρύνσεις στα εισοδήματα των 45.000 ευρώ, καθώς ο αναλογών φόρος αυξάνεται στις 12.010 ευρώ, από 10.720 ευρώ σήμερα.
ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΦΠΑ
Το πλέον σίγουρο είναι ότι η κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων, συμπεριλαμβανομένου του αφορολογήτου, θα αλλάξει εκ θεμελίων και, σε συνδυασμό με την κατάργηση των φοροαπαλλαγών (που ζητά μετ’ επιτάσεως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο-ΔΝΤ), θα οδηγήσει σε σημαντικές επιβαρύνσεις, ακόμη και στα χαμηλότερα εισοδήματα.
Εν πολλοίς, η «μάχη» του οικονομικού επιτελείου για τη διατήρηση του αφορολογήτου (τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα, καθώς υπήρχε εξ αρχής πρόθεση να αυξηθεί στα 8.000 ευρώ) θα κριθεί από το εάν οι εκπρόσωποι των δανειστών μας πειστούν για την αποτελεσματικότητα των «εργαλείων» κατά της φοροδιαφυγής που είτε χρησιμοποιούνται ήδη είτε πρόκειται να θεσμοθετηθούν στα επικείμενα νομοσχέδια.
«Πρέπει να είμαστε αποτελεσματικοί, για να είμαστε πειστικοί ως προς τους στόχους", δήλωσε χαρακτηριστικά ο αρμόδιος υφυπουργός, κ. Γ. Μαυραγάνης, μετά τη συνάντηση του οικονομικού επιτελείου με την τρόικα, στη σκιά των ιδιαιτέρως απαιτητικών συστάσεων του ΔΝΤ, που φτάνουν ώς την πλήρη κατάργηση του αφορολογήτου, με αντικατάστασή του από μείωση φόρου με δικαιολογητικά και όριο περίπου τις 2.200 ευρώ, ώστε να καλυφθούν τα πολύ χαμηλά εισοδήματα.
Οι ανατροπές στην κλίμακα δεν περιορίζονται, όμως, στο αφορολόγητο, καθώς (ακόμη κι αν αυτό διασωθεί) θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες οι απώλειες λόγω της σχεδιαζόμενης μείωσης των φορολογικών κλιμακίων. Σήμερα, η φορολογική κλίμακα έχει οκτώ κλιμάκια και οκτώ συντελεστές, που ξεκινούν από το 10% και φτάνουν στο 45%, για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ. Απαίτηση της τρόικας είναι η κλίμακα να γίνει απλούστερη, άρα να μειωθούν τα κλιμάκια. Η... εξειδίκευση ήρθε από το ΔΝΤ και είναι στη λογική ότι τα κλιμάκια και οι συντελεστές δεν πρέπει να ξεπερνούν τα τέσσερα -και, μάλιστα, με κλιμάκωση από το 18% (για εισοδήματα έως 22.000 ευρώ) έως το 45% (για εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ), αλλά από το πρώτο ευρώ (αφού, σύμφωνα με τη λογική του Ταμείου, δεν πρέπει να υπάρχει αφορολόγητο).
ΧΡΗΣΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
01. Ας πάρουμε για παράδειγμα εισόδημα 16.000 ευρώ: με βάση τη σημερινή κλίμακα, ο αναλογών φόρος διαμορφώνεται στα 1.420 ευρώ. Με τη νέα κλίμακα, ωστόσο, ο φόρος εκτινάσσεται στις 2.880 ευρώ, λόγω κατάργησης αφενός του αφορολογήτου και αφετέρου του χαμηλού συντελεστή 10% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ.
02. Ας δούμε τι γίνεται με εισόδημα 22.000 ευρώ. Σήμερα, ο αναλογών φόρος διαμορφώνεται στις 2.920 ευρώ. Με τη νέα κλίμακα, ωστόσο, ο φόρος εκτινάσσεται στις 3.960 ευρώ.
03. Ακόμη μεγαλύτερες είναι οι επιβαρύνσεις στα εισοδήματα των 45.000 ευρώ, καθώς ο αναλογών φόρος αυξάνεται στις 12.010 ευρώ, από 10.720 ευρώ σήμερα.
ΤΡΟΙΚΑ Ζητεί υψηλό συντελεστή ΦΠΑ και «μειωμένο» στο 19% στον τουρισμό!
Το κύμα πιέσεων στα εισοδήματα διογκώνεται, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι η τρόικα δεν φαίνεται διατεθειμένη να επιτρέψει ελαφρύνσεις από τη μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ, ζητώντας -αντιθέτως- μετατάξεις προϊόντων και υπηρεσιών από τον πολύ χαμηλό συντελεστή 6,5% στον υψηλότερο, αλλά και κατάργηση του ειδικού καθεστώτος που ισχύει για τα νησιά του Αιγαίου.
Είναι ενδεικτικό ότι το Ταμείο υποστηρίζει πως «μεσοπρόθεσμα, η Ελλάδα θα έπρεπε να εξετάσει το ενδεχόμενο μετάβασης σε ένα σύστημα ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ, με έναν μειωμένο συντελεστή που θα ισχύει μόνο για τον τουρισμό», προσδιορίζοντας αυτόν τον συντελεστή στο 19%!
ΑΚΙΝΗΤΑ Τα πάνω κάτω με την ενοποίηση φόρων και τελών
Ειλημμένη είναι η απόφαση για αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων, που αφορούν την ενοποίηση φόρων και τελών.
Ωστόσο, το ύψος του σχετικού αφορολογήτου (άρα, και των επιβαρύνσεων) θα εξαρτηθεί από την επίλυση της εξίσωσης που έχει ως παραμέτρους την απελπιστική κατάσταση της κτηματαγοράς, τη δεδομένη επιβάρυνση των νοικοκυριών από σειρά φόρων, αλλά και τη δημοσιονομική ασφάλεια που παρέχει το ακίνητο ως πηγή εσόδων.
ΟΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ
Παράγων «Χ» εκτιμάται, πάντως, ότι θα είναι οι αντικειμενικές αξίες, καθώς είναι προφανές ότι, αν υιοθετηθεί η εισήγηση για αυτόματη ετήσια αναπροσαρμογή τους, τότε μπορεί να κρύβονται επιβαρύνσεις ακόμη και χωρίς καμία άλλη αλλαγή σε συντελεστές και αφορολόγητα.
Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, υπό μία «σκέπη» θα βρεθούν ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) και το τέλος που εισπράττεται σήμερα, μέσω της ΔΕΗ. Αν και οι δύο φόροι έχουν το ίδιο ακριβώς αντικείμενο -την κατοχή ακινήτου-, η φιλοσοφία τους είναι τελείως διαφορετική, καθώς ο ΦΑΠ προϋποθέτει αφορολόγητο (200.000 ευρώ), ενώ το τέλος ακινήτων προβλέπει απαλλαγές ή μικρότερες επιβαρύνσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες υπόχρεων.
Ο νέος φόρος αναμένεται ότι θα έχει αφορολόγητο -ενδεχομένως χαμηλότερο από τις 200.000 ευρώ- και κλιμάκωση, με στόχο τη μεγαλύτερη επιβάρυνση «εχόντων και κατεχόντων». Ωστόσο, η κλιμάκωση αυτή και η τελική επιβάρυνση θα βρεθούν σε άμεση συνάρτηση με τις παρεμβάσεις που θα γίνουν στους φόρους μεταβίβασης, όπου αναμένεται περαιτέρω μείωση των σχετικών συντελεστών. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι θα ελαφρυνθεί η αγορά ακινήτου, η κατοχή ωστόσο μπορεί να γίνει υπό προϋποθέσεις πιο «αλμυρή», αν λάβει κανείς υπόψιν ότι βαίνει προς κατάργηση η απαλλαγή φόρου για τα αγροτεμάχια, όπου, συν τοις άλλοις, αναμένεται επέκταση του αντικειμενικού συστήματος.
Οι συστάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δίνουν, αν μη τι άλλο, μια πρόγευση τού τι έρχεται -πολλώ δε μάλλον όταν εστιάζουν στις αντικειμενικές αξίες. Ειδικότερα, ζητούν:
> μείωση φόρου μεταβίβασης ακινήτων,
> κατάργηση φοροαπαλλαγής για τις αγροτικές γαίες,
> κατάργηση της διακριτικής ευχέρειας του υπουργού Οικονομικών να αναπροσαρμόζει τις αντικειμενικές αξίες - αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών κατ' έτος,
> διατήρηση του ευνοϊκού καθεστώτος για τα ξενοδοχεία έως το 2012 και φορολόγησή τους εν συνεχεία, με τις γενικές διατάξεις,
> ενοποίηση φορολογικών συντελεστών ακινήτων για τις επιχειρήσεις (μεταξύ 0,6%-1%, αναλόγως των επιδιωκόμενων εσόδων).
Έλεγχοι made in USA: Πού στοχεύει το οικονομικό επιτελείο
Ένα από τα στοιχήματα που καλείται να κερδίσει το υπουργείο Οικονομικών -και, συγκεκριμένα, ο αρμόδιος υφυπουργός, κ. Γ. Μαυραγάνης- είναι να πείσει την τρόικα ότι, με το νέο πλαίσιο ελέγχων (που θα αποτελέσει μέρος του πρώτου νομοσχεδίου), η αποτελεσματικότητα στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής θα ανεβεί κατακόρυφα και, αν μη τι άλλο, η παραβατικότητα θα υποχωρήσει, εντός τριετίας, στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα.
Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο κ. Μαυραγάνης φαίνεται να επενδύει στο αμερικανικό σύστημα ελέγχων, το οποίο θα μπορούσε να εξελιχθεί και σε σύστημα φορολόγησης των εισοδημάτων (πολύ απλά, με σύγκριση μεταξύ των δαπανών που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι και των εσόδων απ’ όλες τις πηγές, συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων). Το σύστημα αυτό δεν θα αφορά μόνο επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που τηρούν φορολογικά βιβλία, αλλά και μισθωτούς και συνταξιούχους. Βασικό εργαλείο θα αποτελέσει το λεγόμενο «Περιουσιολόγιο», το οποίο θα διαμορφωθεί από τις νέες δηλώσεις πόθεν έσχες όλων των φορολογούμενων, όπου θα πρέπει να αναγραφούν όλα ανεξαιρέτως τα περιουσιακά στοιχεία -κινητά και ακίνητα- και το οποίο θα αναπροσαρμόζεται κάθε χρόνο, επιτρέποντας έτσι τη διασταύρωση ανά πάσα στιγμή.
Ειδικά όσον αφορά τη δυνατότητα ελέγχου μισθωτών και συνταξιούχων, το εγχειρίδιο που έχει δώσει το IRS στους αμερικανούς ελεγκτές (εκεί ονομάζονται «πράκτορες») αναφέρει ότι, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν βιβλία προς έλεγχο, μπορούν να βρεθούν με έμμεσο τρόπο έσοδα και περιουσιακά στοιχεία: ειδικότερα, μπορούν να αναζητηθούν και να αποτιμηθούν στοιχεία για χρήματα (ρευστό), τραπεζικούς λογαριασμούς, επιταγές, υποθήκες, ασφάλειες, παντός είδους οχήματα, εξοπλισμό γραφείου, επενδύσεις σε ακίνητα, προσωπικά είδη, χορηγήσεις δανείων και δωρεές, ενώ είναι πολύ πιθανόν το βάρος της απόδειξης να πέφτει πλέον στους φορολογούμενους και όχι στις ελεγκτικές αρχές.
Τι ζητά το ΔΝΤ: Ποια μέτρα περιλαμβάνονται στον κατάλογο
Για να έχει κανείς μια συνολική εικόνα όλων όσα ζητά το ΔΝΤ (και, κατ’ επέκταση,. η τρόικα), ιδού ο σχετικός… κατάλογος που έχει στα χέρια της η κυβέρνηση:
> Καμία μείωση ανώτατων συντελεστών φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ, βραχυπρόθεσμα.
> Περιορισμός αφορολογήτων ορίων και μειώσεων φόρου, με προσδοκώμενο όφελος 700 εκατ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, η τρόικα ζητά την πλήρη κατάργηση των απαλλαγών που έχουν απομείνει μετά το «ψαλίδισμα» του 50% των φοροαπαλλαγών για ιατρικές δαπάνες, ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα και τόκους στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας.
> Απλοποίηση της φορολογικής κλίμακας με τρία ή τέσσερα κλιμάκια και μετατροπή τού βασικού αφορολογήτου σε μη επιστρεφόμενη μείωση φόρου.
> Κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής αποδείξεων για τη βασική μείωση φόρου, όταν θα έχει επιτευχθεί πρόοδος στη βελτίωση της συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ.
> Θέσπιση αφορολογήτου ορίου για δαπάνες συντήρησης κοκ., ως σταθερό ποσοστό εισοδήματος φυσικών προσώπων από μισθώματα.
> Μετάταξη αγαθών και υπηρεσιών από τον συντελεστή ΦΠΑ 6,5% στο 13% και μη περικοπή του ανώτατου συντελεστή 23%, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
> Κατάργηση κατά 30% του μειωμένου ΦΠΑ, που ισχύει για τα νησιά του Αιγαίου.
> Επιβολή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, εκτός ξενοδοχείων και τουριστικών πακέτων, που μπορούν να υπάγονται σε μειωμένο συντελεστή.
> Υπαγωγή σε ΦΠΑ των αγροτών που υπερβαίνουν ένα συγκεκριμένο «κατώφλι».
> Υιοθέτηση ενιαίας αυτοτελούς φορολογίας σε κέρδη από κεφάλαιο.
> Αύξηση αυτοτελούς φορολόγησης ομολόγων και τόκων καταθέσεων έως και στο 20% (από 10% σήμερα), στον βαθμό που το επιτρέπει η οικονομική ανάκαμψη.
> Εισαγωγή πάγιου Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο κρασί, που σήμερα είναι αφορολόγητο.
> Επιβολή πάγιων ΕΦΚ στον λεπτοκομμένο καπνό και ευθυγράμμιση με τον ΕΦΚ που ισχύει στα τσιγάρα (κάτι που θα επιβαρύνει αναλόγως τα στριφτά).
> Μεγαλύτερα τέλη ταξινόμησης για τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.
> Επιβολή παρακράτησης φόρου 25% στα εισοδήματα από μερίσματα και κατάργηση συμψηφισμού του φόρου επί των μερισμάτων.
> Αντικατάσταση φόρου συναλλαγών επί μετοχών μη εισηγμένων εταιρειών με έναν φόρο κερδών από κεφάλαιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου